Mühendislik Yapı Araştırmaları

Güzergâh çalışmaları demiryolu, karayolu, metro, tramvay vb mühendislik yapılarının yapımı öncesi projelendirilmesinden, yapım sonrası periyodik incelemelerine değin tüm çalışmaları kapsar. Jeofizik yöntemler bu tür araştırmalarda büyük öneme sahiptir. Günümüzde bu tür mühendislik yapıların yapımı öncesinde jeolojik, jeofizik ve jeoteknik çalışmaların tümleşik yapılması ve birlikte yorumlanmasını gerekli kılmaktadır. Böylece yeraltı sorunları daha ayrıntılı ve gerçekçi olarak belirlenebilmektedir. Ayrıca yapım sonrasında yapılacak periyodik jeofizik çalışmalarla hatlarda zaman içinde ortaya çıkabilecek sorunlar önceden belirlenebilecektir.

Günümüzde karayolları, raylı sistemler, limanlardaki Alt/Üstgeçit, Köprü, Viyadük, İksa/İstinat Duvarı, Tünel, Menfez vb. sanat yapıları doğal koşulların etkisiyle zaman içinde yıpranmaktadır. Büyük öneme sahip bu yapılar üzerinde bozulmuş zonlar oluşmakta ve özellikle donatı sistemlerinde hayati sorunlar belirmektedir. Bu tür değişimler yüksek ayrımlı jeofizik yöntemler (özellikle jeoradar) yardımıyla saptanabilmekte ve böylece sorunlar önemli bir olaya neden olmadan bertaraf edilebilmektedir. Özellikle bu tür yapılar üzerinde yapılacak periyodik incelemeler bu tür zonların üzerinde oluşan bozunmaları zamana bağlı olarak saptamaya olanak sağlamaktadır. Bu çalışmalar yoluyla sanat yapılarındaki donatı sistemleri tüm ayrıntıları ile belirlenebilmekte ve önemli sorunlar oluşmadan çözüm yolları ortaya konulabilmektedir.

Boru ve kablolar günümüzde önemli altyapı elemanlarıdır. Hem temiz su hem de atık su tahliye görevi gören boru hatları modern kentlerin cadde ve sokaklarının altındaki yaygın biçimde bulunmaktadır. Ayrıca petrol, doğalgaz ve benzeri enerji kaynaklarının taşındığı bu sistemler yaşamımızda önemli bir yere sahiptir. Bu sistemlerde ortaya çıkan korozyon kökenli çatlaklardan sızan sıvılar yeraltında önemli kirlenmelere neden olabilir. Bu nedenle bu sorunların ortaya çıkarılması önem taşımaktadır. Ayrıca boru ve kablo sistemlerinin yeraltı geometrilerinin belirlenmesi de büyük önem taşır. Bu tür altyapıların ve sorunlarının saptanmasında jeofizik büyük öneme sahiptir. Özellikle yüksek ayrımlı bir yöntem olan jeoradar uygulamaları bu tür altyapıların belirlenmesinde verdiği duyarlı sonuçlarla etkili bir uygulamadır.

Betonarme yapılar yüksek oranda metal donatı ve çimento içerir. Bunların kurallara uygun yapılması binanın ayakta kalması ve deprem sırasındaki davranışı açısından önemlidir. Ancak bazen yetersiz ve yanlış malzeme kullanımı nedeniyle sorunlara sebep olabilir. Özellikle donatı sisteminde oluşacak su ve nem etkileriyle ortaya çıkacak korozyonlar yapıların dayanımlarının azalmasına neden olmaktadır. Bina açısından önemli bir sorun teşkil edecek bu bozunmaların yüksek ayrımlı jeofizik tekniklerle incelenmesi günümüzde önem taşımaktadır. Bu amaçlar doğrultusunda yapılacak jeoradar araştırmalarıyla; beton özellikleri, donatılar içindeki metal barların konumu ve herhangi bir korozyona uğrayıp uğramadığı, içerdiği boşluklar ile kırık ve çatlaklar belirlenebilmektedir. Ayrıca bina içinde görülmeyen diğer olumsuz özellikler de yer ve boyut anlamında incelenerek donatının kalite durumunu denetlemek olası olmaktadır.